3 criteria om vaardig en goed te communiceren
-> te checken vooraleer je jouw mond opendoet om te spreken
1. Waarachtigheid - Klopt de informatie die ik wil geven? Ben ik eerlijk?
Wees je bewust van wat jij zelf écht denkt en voelt over datgene wat je wil zeggen. Zeg geen halve waarheden, draai niet rond de pot. Stop eerst even om diep in jezelf na te gaan wat je precies wil zeggen, vooraleer dat je iets naar buiten brengt. In deze blog over stressreacties tijdens meetings lees je tips hiervoor.
2. Noodzakelijkheid- Heeft het nut om dit nu, in deze context, en aan deze persoon te communiceren?
Wees je bewust van wie je voor je heb en of die persoon ontvankelijk is voor de informatie die je wil geven. 3. Vriendelijkheid - Zal ik op een vriendelijke manier zeggen wat ik wil zeggen?
Kan ik op een beleefde, niet agressieve en niet-confronterende manier mijn boodschap overbrengen?
3 tips om mindful te communiceren bij ergernissen
-> In acht te nemen als je een authentiek gesprek wenst, waarbij er écht iets verandert en niet gewoon bij het oude blijft
1. Ik-boodschappen - Spreek in de ‘ik’ vorm i.p.v. ‘jij’
Harrie, ons hagedisje
Wij hebben allemaal een deeltje in ons hoofd, die ik graag “Harrie, het reptielbrein” noem omdat ik het vergelijk met een hagedisje. Harrie handelt instinctief en zijn voornaamste functie is om ons in leven te houden. Harrie scant automatisch continu voor gevaar, en in onze moderne wereld staat helaas ‘aanvallende communicatie’ gelijk aan gevaar.
Aanvallende communicatie
Voor je het weet zit je dus in een gesprek met een ‘aanvallende’ houding tegenover elkaar, en dan neemt Harrie het over en heb je het gevoel dat je geen controle meer hebt over wat je zegt en hoe het gesprek zich ontvouwt. Je zegt dan makkelijk dingen die je liever niet had gezegd of je hebt niet gezegd wat je eigenlijk wou zeggen.
Jij-vorm
Bv: “Jij haalt de deadlines nooit”, “Jij bezorgt me steeds extra werk”, “Jij luistert niet naar me of ziet me niet staan”, “Jij ruimt de tafel niet af” Waar gaat die aanvallende communicatie nu precies over? Want ik hoor je denken “ik val de ander helemaal niet aan, hoor, en toch kom ik vaak terecht in discussies of heb ik een slecht gevoel na een gesprek met mijn leidinggevende of partner”. Welnu is het zo als je spreekt vanuit de “jij-vorm”, dat je erg snel aanvallend klinkt voor je gesprekspartner, wiens hagedisje Harrie heel alert scant voor ‘gevaarlijke woorden’ of ‘verbale aanvallen’. Je gesprekspartner heeft dan heel wat zelfbewustzijn en zelfcontrole nodig om niet op deze aanval in te gaan, en ‘normaal’ en kalm te reageren. Dit is wat een mindfulness-training je leert. Helaas zijn de meeste mensen niet getraind in mindful-antwoorden op stressvolle situaties, en geven ze een kort, bits antwoord terug in de “jij-vorm” of in elk geval een niet-authentieke reactie. Daarop gaat jouw Harrie dan weer reageren met een gelijkaardige reactie. En zo zit je in de onbewuste vicieuze spiraal van aanvallende communicatie.
Ik-vorm: Een eenvoudige oplossing om effectiever te communiceren en jouw boodschap over te dragen zonder dat de ander zich aangevallen voelt, is de “ik-vorm” te gebruiken. Daarbij deel je iets over jezelf, die ervoor zorgt dat je jouw ergert aan (het gedrag van) de ander. Probeer dit maar eens voor jezelf. Misschien stel je vast dat je erg snel een verdoken jij-vorm gebruikt, waarbij je je zin start met “ik voel me er niet goed bij dat..” en eindigt met “jij dit doet”. Dit triggert opnieuw de verdedigingsreactie.
bv. “Jij haalt de deadlines nooit” wordt -> “Ik hou ervan om op tijd naar een deadline toe te werken, ik krijg erg veel stress van de tijdsdruk om een deadline niet op tijd af te hebben. Daardoor erger ik me er zo aan als jij je deadline niet op tijd af hebt.”En niet: “Ik vind het niet fijn dat jij de deadlines nooit haalt” (dit is een verdoken jij-vorm) 2. Lichaamsbewustzijn - Wees je bewust van eventuele spanning in je lichaam en pas je non-verbale lichaamstaal aan
Wat je zegt heeft een minimale invloed en wat je lichaam en stem uitstralen bepaalt welke boodschap je overbrengt.
Non-verbale communicatie Meer dan de helft, namelijk 55%, van de emotionele lading van jouw boodschap in je 1 op 1 gesprek wordt uitgedrukt door je gezichtsuitdrukking, houding en gebaren. 38% door de klank van je stem, en slechts 7% door de woorden. Dit betekent concreet dat wat je zegt een minimale invloed heeft op hoe je gesprekspartner zich zal voelen na het gesprek, en wat je lichaam en stem uitstralen quasi alles zal bepalen. Zo krijg je situaties op het werk waarbij je tijdens een gesprek helemaal lijkt mee te gaan in wat je leidinggevende of collega vertelt, omdat je geen rationele tegenargumenten vindt (=woordelijk), maar waarbij je merkt dat je jou er achteraf toch niet goed bij voelt en geen motivatie voelt om ervoor te gaan (=je gevoel bij de boodschap).
Van waar zou die spanning in je lichaam dan wel komen? Weet dat stress zich in je lichaam altijd toonbaar zal maken, maar dat wij afgeleerd zijn van dit te voelen. Weet dat Harrie jouw hagedisje, vaak constant gealarmeerd is door de hectiek van ons moderne leven, en dat je lichaam daarbij telkens een shot van stresshormonen krijgt, die een soort (mini) fight-flight reactie op gang brengen. Je lichaam maakt zich dan letterlijk klaar om opgespannen te vechten of vluchten. Je ademhaling versnelt, spieren spannen op, bloed trekt weg vanuit de spijsvertering omdat dit niet noodzakelijk voor overleven is op dat moment. Dit is slechts een zeer kleine greep uit alle effecten die lichamelijk plaatsvinden telkens je iets ziet, hoort, voelt die jou stress bezorgt. (gaande van een email lezen, tot gevaarlijke situaties op de weg, alsook het overdenken van een gespannen meeting).
Een opgespannen lichaam zal op zijn beurt blijven stressvolle of negatief gekleurde gedachten triggeren, die als een vicieuze cirkel op hun beurt weer angstige of kwade emoties in gang zetten en nog meer lichamelijke spanning creëren. Mindfulness en yoga leren je technieken om d.m.v. beweging, ademhaling en bewustzijn deze vicieuze stresscirkel te onderbreken, en ervoor te zorgen dat je die lichamelijke stressreactie kan laten ‘afvloeien’ en weer balanceren met de nodige lichamelijke ontspanning.
Bovendien hebben wij spiegelneuronen, die ervoor zorgen dat we het (non-verbale) gedrag overnemen van anderen in onze omgeving. De kans is hierdoor groot als jij zelf gespannen een gesprek voert, dat de persoon tegenover je ook gespannen wordt, als hij dit nog niet was.
Op deze manier zorgen ontspannende en bewustmakende vormen van yoga en meditatie ervoor dat je in je non-verbale communicatie minder gespannen en negatief geladen emotionele boodschappen geeft en aldus meer impact kan hebben.
Interessant weetje: Vaak houden we veel spanning vast in ons gelaat, van als het ware een sociaal masker te dragen waarin we ons diepste zelf niet tonen. Dit zorgt letterlijk voor spanning in je gezicht en kaken. En zeg nu zelf.. met gespannen mond een ontspannen gesprek voeren? Ik dacht het niet….. Leuke tip: ontspan je kaken, maak ze los door je voor te stellen dat je een grote kauwgum kauwt met open mond 3. Leer luisteren - Luister meer naar wat de ander écht wil i.p.v. jouw ei kwijt te willen
Mensen voelen zich gehoord en gewaardeerd als ze merken dat je écht luistert, zonder dat ze het gevoel krijgen dat jij staat te wachten om hen elk moment te onderbreken. Op deze manier vergroot de kans dat jij en de ander iets zeggen dat er écht toe doet en meer delen over wat er in jezelf omgaat. Vaak wil je zo graag jouw mening of verhaal zeggen, dat je enorm bezig bent in je hoofd met jouw woorden te formuleren. Op deze manier kan je niet 100% met je aandacht zijn bij datgene wat de ander vertelt. En dat voelen jullie op een onbewust niveau erg goed aan en zal het gesprek grotendeels beïnvloeden! Herinner je er voor of tijdens een gesprek bewust aan om te luisteren en even helemaal niet bezig te zijn met je mogelijke antwoord! Je zal zien dat hierdoor veel openheid ontstaat, waardoor het gesprek een geheel andere richting kan uitgaan dan je aanvankelijk dacht. Vertrouw erop dat de juiste woorden wel zullen komen.
En Remember: Less is more!:) Dit is een mooie boodschap waar ik zelf ook nog veel werk aan de winkel heb: je boodschap klaar en duidelijk overbrengen met minimale ‘ruis’ door overload aan woorden. ;) Meer lezen over mindfulness op het werk of mindful communiceren? Aanrader: “Meditatie op het werk. Voel je gelukkiger en presteer beter” van Sharon Salzberg
Veel succes!
Warme groet
Sharon Vandousselaere